Spis treści
Orzeszki ziemne są bardzo popularną przekąską na całym świecie. Być może jadłeś je dzisiaj jako przekąskę podczas oglądania ulubionego programu telewizyjnego lub delektowałeś się nimi jako pysznym masłem orzechowym na chrupiącym toście. Są one jednak również przydatne jako składnik różnych potraw i z pewnością nie będziemy odosobnieni w stwierdzeniu, że uwielbiamy chrupki orzechowe, lody lub makaron udon w sosie orzechowym, który nadaje im charakterystyczny ziemisto-orzechowy smak.
Orzeszki ziemne oferują coś więcej niż tylko smak; mogą pochwalić się bogactwem składników odżywczych i wieloma dodatkowymi korzyściami popartymi badaniami naukowymi. Są one jednak również jednym z największych alergenów na świecie. W dzisiejszym artykule zbadamy wszystko na temat orzeszków ziemnych: ich pochodzenie, wartość odżywczą, zastosowanie, korzyści i ryzyko związane z alergiami.
W niniejszym artykule przeczytasz o wpływie orzeszków ziemnych na następujące obszary:
Czym są orzeszki ziemne?
Prawdopodobnie nie musimy przypominać Ci pysznego i charakterystycznego smaku orzeszków ziemnych. Czy wiesz jednak, że orzeszki ziemne nieco zwodzą wyglądem orzechów? W rzeczywistości nie są one orzechami i nie znajdziesz ich na drzewie. Chociaż często nazywane są orzeszkami ziemnymi, należą do rodziny roślin strączkowych. Ich krewnymi nie są orzechy nerkowca, pistacje czy migdały, ale raczej fasola, ciecierzyca lub soczewica. Same orzeszki ziemne są owocami rośliny oleistej (Arachis hypogaea). Roślina ta pochodzi z Ameryki Południowej i została udomowiona ponad 6000 lat temu.
Jest to interesująca roślina, ponieważ chrupiące orzeszki ziemne nie rosną nad ziemią, jak wiele innych owoców, ale pod nią. Ich nasiona stopniowo zagłębiają się w glebie, gdzie rozwijają się w twarde strączki o strukturze siatki. Wewnątrz tych strąków znajduje się od jednego do czterech nasion, zamkniętych w ciemnoczerwonych łupinach, które nazywamy orzeszkami ziemnymi. Gdybyśmy zerwali je w postaci surowej, bezpośrednio z rośliny, smakowałyby podobnie do grochu. Jednak powszechnie spotykane w sklepach są prażone lub solone orzeszki ziemne, na przykład w formie chrupek orzechowych, którymi lubimy zajadać się podczas wieczornego seansu filmowego. [1]
Właściwości zdrowotne orzeszków ziemnych
Orzeszki ziemne znane są nie tylko ze swojego wspaniałego smaku, ale także z pozytywnego wpływu na zdrowie. Dlatego też słyszy się tak wiele pochlebnych opinii na ich temat. Prawdopodobnie słyszałeś o wpływie orzeszków ziemnych na zdrowie serca, funkcje poznawcze, poziom cukru we krwi i zmniejszenie potencjalnego ryzyka zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów. Poniżej omówimy te i inne korzyści poparte badaniami naukowymi.1. Przydatna pomoc w utracie wagi
Orzeszki ziemne są bogate w tłuszcze, białka i błonnik. Sam tłuszcz jest wolniej trawiony przez nasz organizm, a wraz z nim spowolnione zostaje również trawienie innych produktów. Dzięki temu żywność pozostaje dłużej w żołądku, co pomaga opóźnić burczenie w brzuchu i ogólne uczucie głodu. Tłuszcze, wraz z białkami i błonnikiem, sprawiają, że orzeszki ziemne nie tylko pomagają zwalczać głód, ale także wywołują większe poczucie sytości.
Orzeszki ziemne mogą być więc jednym z elementów układanki prowadzącej do utraty lub utrzymania wagi. Wszystko dzięki białkom, które mają pozytywny wpływ na grelinę i leptynę, hormony głodu i sytości. Hormony te wysyłają informację do naszego mózgu, że jesteśmy głodni lub odczuwamy sytość. Białka mają najwyższą zdolność sycącą spośród wszystkich makroskładników odżywczych. [16 – 27] Z drugiej strony należy zauważyć, że orzeszki ziemne są dość kaloryczną żywnością, więc ich spożycie powinno być kontrolowane. W 100 gramach kryje się około 591 kcal, co stanowi równowartość solidnego posiłku. Dlatego też rozsądniej jest spożywać mniejsze porcje w ramach planu posiłków lub diety. Orzeszki ziemne nie są magicznym rozwiązaniem, które przeniesie utratę wagi na nowy poziom. Mogą być jedynie niewielką pomocą, jeśli będziemy polegać głównie na utrzymywaniu deficytu kalorycznego. [3]Te produkty mogą Cię zainteresować:
2. Pozytywny wpływ na zdrowie serca
W połączeniu ze zdrowymi tłuszczami, orzeszki ziemne, podobnie jak orzechy, są korzystne dla zdrowia serca. Zawierają jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które mają pozytywny wpływ na poziom cholesterolu. Dodatkowo stanowią bogactwo innych składników odżywczych, takich jak przeciwutleniacze czy witamina B1, znana również jako tiamina, która przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania serca. Wpływ orzeszków ziemnych na zdrowie serca potwierdzono także w różnych badaniach. Wskazują one, że spożywanie orzeszków ziemnych dwa razy w tygodniu wiązało się z 13 do 19% niższym ogólnym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i 15 do 23% niższym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca. [4] Orzeszki ziemne są też związane ze zdrowiem serca ze względu na zawartość resweratrolu, który należy do przeciwutleniaczy. Francuskie badanie z 2016 roku sugeruje, że resweratrol ma pozytywny wpływ na stan zapalny śródbłonka naczyniowego i jego funkcje. Co więcej, zwiększone stężenie resweratrolu zostało powiązane ze zmniejszeniem utleniania cholesterolu LDL, którego wysoki poziom wiąże się z miażdżycą (stwardnieniem tętnic) i chorobą wieńcową. [5]3. Pomoc w regulacji poziomu cukru we krwi
Orzeszki ziemne mogą być doskonałym wsparciem dla osób chorych na cukrzycę. Należą one do produktów o niskim indeksie glikemicznym (IG). Istnieje wskaźnik zwany indeksem glikemicznym i każda żywność, która mieści się w zakresie 1-55, jest uważana za żywność o niskim IG. Orzeszki ziemne mają wartość IG równą 15, co czyni je jednymi z najlepszych pod tym względem.
Mogą zatem pomóc w lepszej kontroli poziomu cukru we krwi, ponieważ mają stosunkowo niską zawartość węglowodanów i wysoką zawartość tłuszczów, białek i błonnika. Trawienie i wchłanianie białek trwa dłużej niż węglowodanów, co również ułatwia obecność błonnika. Dzięki błonnikowi energia może być uwalniana bardziej stabilnie, bez większych wahań. Dlatego też orzeszki ziemne mogą stanowić świetny składnik złożonych posiłków, pomagając zmniejszyć ich ogólny IG. [6 – 7]
4. Potencjalne zmniejszenie ryzyka rozwoju niektórych rodzajów nowotworów
Spożycie orzeszków ziemnych jest również często oceniane w badaniach, zwłaszcza w odniesieniu do zmniejszonego ryzyka rozwoju nowotworów. W tym przypadku orzeszki ziemne opierają się na nienasyconych tłuszczach, związkach bioaktywnych, witaminach i minerałach. W szczególności warto wspomnieć o fitosterolach, które według jednego z badań były związane ze zmniejszeniem wzrostu guza prostaty o ponad 40%. Dodatkowo zaobserwowano pozytywny wpływ na zmniejszenie częstości rozprzestrzeniania się nowotworów na inne części ciała o prawie 50%. [1] Fitosterole są też związane z pozytywnym wpływem oraz działaniem hamującym na nowotwory płuc i żołądka, a także nowotwory jajnika i piersi. Resweratrol może być również interesujący pod tym względem, ponieważ według badań niemieckich autorów może on ograniczać dopływ krwi do rosnących guzów czy komórek nowotworowych. Jednak wspomniane badania są ograniczone i nadal potrzeba więcej badań, by móc lepiej zrozumieć związek między orzeszkami ziemnymi a różnymi rodzajami nowotworów. [1, 8 – 9, 32]5. Potencjalny pozytywny wpływ na kamienie żółciowe
Kamienie żółciowe to stałe cząsteczki o różnych rozmiarach, które zwykle tworzą się w pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych. Powstają w wyniku zastoju żółci, która z czasem krzepnie i tworzy złogi przypominające kamienie tworzące Rękawicę Nieskończoności Thanosa. Chociaż często nie powodują one żadnych problemów, nie dają też kontroli nad całym wszechświatem. W niektórych przypadkach mogą prowadzić do zapalenia pęcherzyka żółciowego lub kolki wątrobowej, która charakteryzuje się nagłym i intensywnym bólem brzucha trwającym zwykle od jednej do kilku godzin. W takich sytuacjach niezbędna jest pomoc medyczna.
6. Działanie przeciwutleniające
Orzeszki ziemne są również znane z działania przeciwutleniającego, które może pomóc w walce z wolnymi rodnikami. Ich nadmiar w organizmie prowadzi do stresu oksydacyjnego na skutek niewystarczającej zdolności antyoksydacyjnej organizmu do ich neutralizacji. Zdolność orzeszków ziemnych do zwalczania stresu oksydacyjnego przypisuje się przede wszystkim bogactwu zawartych w nich witamin, związków bioaktywnych i minerałów. Wiele z tych substancji znajduje się w skórce, dzięki czemu możesz czerpać z nich największe korzyści, jeśli zdecydujesz się na nieobrane, surowe orzeszki ziemne. [10]Przeciwutleniacze w orzeszkach ziemnych
W orzeszkach ziemnych znajduje się duża ilość przeciwutleniaczy, które omówimy poniżej. [13 – 15]- Fitosterole to grupa steroli roślinnych, które między innymi mogą zwiększać aktywność enzymów przeciwutleniających i zmniejszyć w ten sposób stres oksydacyjny.
- Kwas p-kumarowy należy do polifenoli i jest jednym z głównych przeciwutleniaczy w orzeszkach ziemnych.
- Izoflawony to jeden z przedstawicieli polifenoli, które są często przedmiotem badań pod kątem różnych korzyści zdrowotnych.
- Resweratrol jest znany jako silny przeciwutleniacz, który według badań wiąże się z niższym ryzykiem zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów, choroby układu krążenia, chorobę Alzheimera i opóźnieniem procesu starzenia.
- Witamina E (tokoferol), selen i cynk to niezbędne składniki odżywcze, które pomagają organizmowi zwalczać stres oksydacyjny i chronić komórki przed uszkodzeniem.
Podstawą walki ze stresem oksydacyjnym może być również dieta, która jest odpowiedniej jakości, zróżnicowana i jak najbardziej kolorowa, jak przedstawiono w artykule Czym jest zdrowa dieta i jak nauczyć się zdrowo odżywiać?
7. Pozytywny wpływ na funkcje poznawcze
Jeśli kiedykolwiek googlowałeś orzeszki ziemne, prawdopodobnie natknąłeś się na wiele źródeł wspominających o ich pozytywnym wpływie na funkcje poznawcze. Są to, nawiasem mówiąc, funkcje, które pozwalają postrzegać otaczający nas świat. Obejmują one pamięć, ocenę sytuacji, rozwiązywanie problemów, myślenie, analizowanie, uczenie się i używanie języka.
Potwierdzeniem tych stwierdzeń jest na przykład badanie, w którym analizowano młode osoby i wpływ spożycia orzeszków ziemnych na ich funkcje poznawcze i reakcję na stres. Uczestnicy badania spożywali 25 g orzeszków ziemnych dziennie przez sześć miesięcy. Stwierdzono, że takie regularne spożycie może poprawić funkcje pamięci i reakcję na stres. Podobnie jak w przypadku niektórych wspomnianych wcześniej punktów, ten pozytywny efekt przypisuje się głównie zawartości polifenoli. Tego typu związki przyczyniają się do ochrony komórek nerwowych ze względu na ich działanie przeciwutleniające.
Pozytywny wpływ w tym aspekcie wiąże się również z zawartością cynku w orzeszkach ziemnych, który przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania poznawczego. Potwierdza to także badanie z Austrii. Sugeruje ono, że regularne spożywanie niesolonych, nieobranych orzeszków ziemnych może poprawić funkcje mózgowo-naczyniowe i poznawcze. [29]8. Pomoc w zwiększeniu masy mięśniowej
Orzeszki ziemne zawierają około 591 kalorii w 100 gramach, w tym około 26 gramów białka. Białka wspomagają wzrost i utrzymanie mięśni, jednak ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i kalorii, orzeszki ziemne mogą być bardziej doceniane pod tym względem przez osoby, które mają problemy z przybieraniem na wadze lub trudności z budowaniem masy mięśniowej.
Dla tych osób orzeszki ziemne mogą być jednym z narzędzi, które pomogą zwiększyć spożycie kalorii przy jednoczesnym zapewnieniu przyzwoitej ilości białka. W diecie na masę uwzględniającej nadwyżkę kaloryczną orzeszki ziemne mogą pełnić rolę świetnej przekąski, niezależnie od tego, czy spożywamy je na surowo, prażone, czy w postaci łyżki masła orzechowego. A w połączeniu z wysokiej jakości gainerem, mogą stworzyć naprawdę niezłą bombę kaloryczną, którą doceni każdy ektomorfik walczący o przyrost masy mięśniowej.
9. Inne potencjalne właściwości zdrowotne orzeszków ziemnych
Jeśli myślisz, że już wystarczająco dużo powiedzieliśmy o orzeszkach ziemnych, ich potencjalne korzyści zdrowotne są dalekie od zakończenia. Tego typu rośliny strączkowe są często przedmiotem różnych badań ze względu na zawartość składników odżywczych, które ujawniły dalsze interesujące odkrycia. [1, 18 – 22]- Dzięki swoim właściwościom, orzeszki ziemne mogą mieć pozytywny wpływ na chorobę Alzheimera.
- Osoby spożywające orzeszki ziemne mają zazwyczaj niższy wskaźnik masy ciała (BMI).
- Orzeszki ziemne mają pozytywny wpływ na kości. Zawierają fosfor i białka, które przyczyniają się do utrzymania zdrowych kości.
- Dzięki zawartości argininy, orzeszki ziemne wykazują pozytywny wpływ na łagodne objawy zaburzeń erekcji.
- Ze względu na zawartość aminokwasów siarkowych, takich jak cysteina i metionina, orzeszki ziemne przyczyniają się do produkcji keratyny, która jest związana ze zdrowymi włosami.
Nie tylko te aspekty świadczą o tym, że orzeszki ziemne należą do najbardziej intrygujących produktów spożywczych, wzbogacających dietę w cenne składniki odżywcze. Co więcej, nie sposób pominąć również ich wyrazistego, zachwycającego smaku, którym można delektować się na różne sposoby.
Jaka jest wartość odżywcza orzeszków ziemnych?
Ilość kalorii i składników odżywczych w orzeszkach ziemnych może się nieznacznie różnić. Powodem tego mogą być różne warunki klimatyczne podczas uprawy, przechowywania lub sposób przetwarzania orzeszków ziemnych (prażenie, solenie, aromatyzowanie itp.). Jednakże, patrząc na wartości ogólnie, średnia tabela wartości odżywczych dla surowych orzeszków ziemnych wygląda następująco[2]:Wartości odżywcze orzeszków ziemnych | na 100 g |
|---|---|
| Wartość energetyczna | 591 kcal / 2470 kJ |
| Białko | 25,8 g |
| Tłuszcz | 49 g |
| – w tym jednonienasycone kwasy tłuszczowe | 24,4 g |
| – w tym wielonienasycone kwasy tłuszczowe | 15,6 g |
| Węglowodany | 7,5 g |
| Błonnik | 8,5 g |
Jakie makroskładniki odżywcze zawierają orzeszki ziemne?
- Orzeszki ziemne są przede wszystkim poszukiwane ze względu na bogatą zawartość zdrowych tłuszczów, w tym jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Tłuszcze jednonienasycone składają się głównie z kwasu oleinowego.
- Jednocześnie charakteryzują się wysoką zawartością białka, oferując wyjątkowe spektrum aminokwasów egzogennych porównywalne do soi.
- Zawierają również wysoką zawartość błonnika, który jest korzystny dla prawidłowego trawienia i mikrobiomu jelitowego.
Jakie mikroelementy znajdują się w orzeszkach ziemnych?
- Tego typu rośliny strączkowe są bogate w witaminy, fitosterole, minerały i inne substancje biologicznie czynne. Zawierają szeroką gamę witamin z grupy B, takich jak folian (witamina B9), niacyna (witamina B3), kwas pantotenowy (witamina B5), pirydoksyna (witamina B6) i tiamina (witamina B1), ale także witamina E. Jeśli zaś chodzi o minerały, orzeszki ziemne zawierają wapń, magnez, miedź, potas, mangan, fosfor, selen i cynk. Dodatkowo, wśród substancji bioaktywnych obecnych w orzeszkach ziemnych znajduje się przeciwutleniacz resweratrol.[1]
W jakiej formie można spożywać orzeszki ziemne?
Wracając do podstaw, najbardziej autentyczny smak pochodzi z nieprażonych orzeszków ziemnych, pozbawionych soli, oleju lub jakichkolwiek dodatków. W związku z tym możesz delektować się nimi w ich naturalnym stanie lub zdecydować się na aromatyzowane bądź zmodyfikowane odmiany.- Z reguły nieobrane orzechy zawierają nieco więcej składników odżywczych, ponieważ skórka stanowi również bogactwo wielu substancji bioaktywnych.
- Dla wielu osób obrane orzechy wydają się być delikatniejsze w smaku.
- Prażenie zwiększa ich atrakcyjność, nadając im mniej kremowy, ale subtelnie słodki ziemisto-orzechowy smak. Orzeszki ziemne występują w różnych wersjach, w tym solonych, niesolonych lub przyprawionych.
- Orzeszki ziemne pokryte warstwą, np. wasabi lub w połączeniu z solonym karmelem bądź miodem, oferują zachwycającą mieszankę słonych, słodkich i pikantnych nut. Pomimo ich wyśmienitego smaku, tego typu odmiany są bardziej przetworzone, co pogarsza ich jakość odżywczą w porównaniu do czystych, minimalnie przetworzonych odpowiedników. Zazwyczaj zawierają one duże ilości soli i dodatków.
- W jogurcie lub czekoladzie – orzeszki ziemne często dodawane są zarówno do białego jogurtu, jak i gorzkiej czekolady, oferując kuszącą mieszankę smaków dla osób lubiących słodycze.
- W postaci chrupek orzechowych, które są bardzo popularną przekąską i alternatywą dla chipsów ziemniaczanych. Jest to jednak kolejny przetworzony produkt, który oprócz orzeszków ziemnych składa się głównie z mąki kukurydzianej, kaszy manny, oleju palmowego, soli i innych składników.
Czy orzeszki ziemne są bezpieczne?
Oprócz wszystkich korzyści i pozytywnych informacji na temat orzeszków ziemnych warto również wspomnieć, że są one jednymi z najsilniejszych alergenów. Dlatego też często można natknąć się na ostrzeżenie „zawiera orzeszki ziemne” na etykietach produktów, gdzie orzeszki ziemne są również zaznaczone pogrubioną czcionką w tabeli alergenów. W większości przypadków alergia ta jest diagnozowana przez lekarza, a jej pierwsze objawy można zauważyć stosunkowo szybko. W krajach zachodnich częstość występowania alergii na orzeszki ziemne wynosi od 1,5% do 3%. [30] Objawia się ona obrzękiem, swędzeniem, zaczerwienieniem skóry, swędzeniem nosa, kichaniem lub kaszlem. Jednakże niestrawność, biegunka, nudności, wymioty lub silna reakcja anafilaktyczna nie są wyjątkami. Jeśli cierpisz na taką alergię, z pewnością wiesz, że najlepszym rozwiązaniem jest wyeliminowanie orzeszków ziemnych z diety i unikanie ich w innych produktach spożywczych. Dobrą pomocą w tym zakresie jest lista alergenów, na której orzeszki ziemne są oznaczone numerem 5 w UE. [23 – 24] Osoby z nietolerancją histaminy również powinny uważać na orzeszki ziemne. Najczęściej objawia się ona objawami żołądkowo-jelitowymi i dermatologicznymi, takimi jak swędzenie skóry, biegunka, wymioty, bóle brzucha czy zaparcia. Jednak jej objawy obejmują także kaszel, obrzęk błony śluzowej lub ból głowy. Również w tym przypadku należy przestrzegać diety histaminowej. Jednak każdy powinien monitorować objawy u siebie, ponieważ jest to bardzo złożony problem i to, co doskwiera danej osobie w przypadku nietolerancji histaminy, może nie stanowić problemu dla kogoś innego. [25]Odkryj nasze bestsellery:
Czy można jeść orzeszki ziemne w ciąży lub podczas karmienia piersią?
Obawy dotyczące spożywania orzeszków ziemnych lub orzechów w czasie ciąży już dawno minęły. Dziś wiemy, że nawet panie mogą delektować się nimi w tym szczególnym okresie bez obawy o zwiększenie ryzyka alergii u dziecka. W rzeczywistości obecność orzeszków ziemnych w diecie może być pomocna, ponieważ, jak wspomnieliśmy powyżej, zawierają one wiele składników odżywczych, które są korzystne dla rozwoju dziecka. Orzeszki ziemne podczas ciąży lub karmienia piersią są całkowicie w porządku, o ile nie powodują problemów dla samej kobiety. [31]Ile orzeszków ziemnych można jeść dziennie?
Na pytanie, ile orzeszków ziemnych to za dużo, miłośnicy orzeszków ziemnych prawdopodobnie odpowiedzieliby, że taka liczba nie istnieje. Ale czy istnieje granica, po której przekroczeniu należy zacząć się niepokoić? Garść, czyli około 35 gramów, to ogólne zalecenie dotyczące dziennego spożycia orzeszków ziemnych. W takiej ilości wzbogacą one dietę o dodatkowe składniki odżywcze. Z drugiej strony, dzienne spożycie orzeszków ziemnych może być z pewnością wyższe. Należy jednak zawsze pamiętać, że jest to stosunkowo kaloryczny produkt, a zatem jego spożycie powinno być zgodne z całkowitym dziennym spożyciem kalorii.
Jak włączyć orzeszki ziemne do diety?
Orzeszki ziemne to uniwersalny produkt spożywczy, który nie pozostanie niezauważony w Twojej kuchni. Bez trudu wzbogacają zarówno wytrawne, jak i słodkie dania, przekąski lub opcje śniadaniowe. Oto kilka przykładów ich wszechstronnego zastosowania:
- Owsianka śniadaniowa, granola, musli, smoothie (w postaci masła)
- Potrawy nie tylko kuchni azjatyckiej (sosy mięsne, smażona komosa ryżowa lub jako dodatek do dekoracji)
- Ciasta, desery, puddingi, ciasteczka, wypieki, babki piaskowe, ciastka bez pieczenia, babeczki, kulki przekąskowe
- Domowy chleb, chleb orzechowy, sałatki, dressingi, lody orzechowe, serniki
Jeśli szukasz inspiracji, jak delektować się orzeszkami ziemnymi w sposób, który sprawi, że Twoje kubki smakowe eksplodują, koniecznie sprawdź naszą sekcję z przepisami.
- A jeśli interesuje Cię więcej informacji na temat orzeszków ziemnych w postaci pysznych maseł, nie przegap naszego artykułu Masło orzechowe: jak wybrać najlepsze i jaki ma wpływ na zdrowie?
- Alternatywnie, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o orzechach, mamy również artykuł Które orzechy są najbardziej pożywne i jakie mają właściwości zdrowotne?
Podsumowując
Orzeszki ziemne to uniwersalny przysmak, który z pewnością przypadnie Ci do gustu nie tylko ze względu na swój pyszny smak, ale także bogactwo składników odżywczych. Pełne zdrowych tłuszczów, białka, błonnika, witamin, minerałów i związków bioaktywnych orzeszki oferują szereg korzyści zdrowotnych. Ich spożywanie jest bezpieczne dla osób bez alergii lub nietolerancji, co czyni je wszechstronnym składnikiem szerokiej gamy przekąsek oraz wytrawnych i słodkich potraw.
Jeśli podobał Ci się dzisiejszy artykuł o orzeszkach ziemnych, podziel się nim ze znajomymi w mediach społecznościowych.
[1] Shalini S. Arya, Akshata R. Salve, S. Chauhan – Peanuts as functional food: a review – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4711439/
[2] Food Central – Peanuts – https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/2515376/nutrients
[3] Richard D Mattes, Penny M Kris-Etherton, Gary D Foster – Impact of peanuts and tree nuts on body weight and healthy weight loss in adults – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18716179/
[4] Marta Guasch-Ferré, Xiaoran Liu, Vasanti S. Malik, Qi Sun, Walter C. Willett, JoAnn E. Manson, Kathryn M. Rexrode, Yanping Li, Frank B. Hu – Nut Consumption and Risk of Cardiovascular Disease – https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109717398224?pes=vor
[5] Dominique Bonnefont-Rousselot Resveratrol and Cardiovascular Diseases – https://www.mdpi.com/2072-6643/8/5/250
[6] Low glycemic index foods list – https://glycemic-index.net/low-glycemic-index-foods/
[7] Rui Jiang, JoAnn E Manson, Meir J Stampfer, Simin Liu, Walter C Willett, Frank B Hu – Nut and peanut butter consumption and risk of type 2 diabetes in women – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12444862/
[8] T A Woyengo 1, V R Ramprasath, P J H Jones – Anticancer effects of phytosterols – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19491917/
[9] A B Awad 1, K C Chan, A C Downie, C S Fink – Impact of peanuts and tree nuts on body weight and healthy weight loss in adults – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10890036/
[10] D J Betteridge – What is oxidative stress? – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10693912/
[11] Prevention – https://www.nhs.uk/conditions/gallstones/prevention/
[12] Chung-Jyi Tsai, Michael F Leitzmann, Frank B Hu, Walter C Willett, Edward L Giovannucci – A prospective cohort study of nut consumption and the risk of gallstone disease in men – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15522852/
[13] Jocelyn M Sales, Anna V A Resurreccion – Resveratrol in peanuts – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24345046/
[14] Khaled Sebei, Asma Gnouma, Wahid Herchi, Faouzi Sakouhi, Sadok Boukhchina – Lipids, proteins, phenolic composition, antioxidant and antibacterial activities of seeds of peanuts (Arachis hypogaea l) cultivated in Tunisia – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24346073/
[15] Stephen T. Talcott, Sharyn Passeretti, Christopher E. Duncan, Daniel W. Gorbet – Polyphenolic content and sensory properties of normal and high oleic acid peanuts – https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814604003280
[16] Jean-Charles Preiser – Oxidative stress – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22301329/
[17] Isabella Parilli-Moser, Inés Domínguez-López, Marta Trius-Soler, Magda Castellví, Beatriz Bosch, Sara Castro-Barquero, Ramón Estruch, Sara Hurtado-Barroso, Rosa M Lamuela-Raventós – Consumption of peanut products improves memory and stress response in healthy adults from the ARISTOTLE study: A 6-month randomized controlled trial – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34656952/
[18] M C Morris, D A Evans, J L Bienias, P A Scherr, C C Tangney, L E Hebert, D A Bennett, R S Wilson, N Aggarwal – Dietary niacin and the risk of incident Alzheimer's disease and of cognitive decline – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15258207/
[19] Gary J Schwartz, Jin Fu, Giuseppe Astarita, Xiaosong Li, Silvana Gaetani, Patrizia Campolongo, Vincenzo Cuomo, Daniele Piomelli – The lipid messenger OEA links dietary fat intake to satiety – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18840358/
[20] Hye Chang Rhim, Min Seo Kim, Young-Jin Park, Woo Suk Choi, Hyoung Keun Park, Hyeong Gon Kim, Aram Kim, Sung Hyun Paick – The Potential Role of Arginine Supplements on Erectile Dysfunction: A Systemic Review and Meta-Analysis – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30770070/
[21] Zuzanna Sabina Goluch-Koniuszy – Nutrition of women with hair loss problem during the period of menopause – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4828511/
[22] Isabella Parilli-Moser, Inés Domínguez-López, Anna Vallverdú-Queralt, Sara Hurtado-Barroso, Rosa M. Lamuela-Raventós – Urinary Phenolic Metabolites Associated with Peanut Consumption May Have a Beneficial Impact on Vascular Health Biomarkers – https://www.mdpi.com/2076-3921/12/3/698
[23] Peanut Allergy Treatment – https://allergyasthmanetwork.org/food-allergies/peanut-allergy-treatment/
[24] Food labelling rules – https://europa.eu/youreurope/business/product-requirements/food-labelling/general-rules/index_en.htm
[25] Oriol Comas-Basté, Sònia Sánchez-Pérez, Maria Teresa Veciana-Nogués, Mariluz Latorre-Moratalla, María del Carmen Vidal-Carou – Histamine Intolerance: The Current State of the Art – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7463562/
[26] David S Weigle, Patricia A Breen, Colleen C Matthys, Holly S Callahan, Kaatje E Meeuws, Verna R Burden, Jonathan Q Purnell – A high-protein diet induces sustained reductions in appetite, ad libitum caloric intake, and body weight despite compensatory changes in diurnal plasma leptin and ghrelin concentrations – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16002798/
[27] Marta Cuenca-Sánchez, Diana Navas-Carrillo, Esteban Orenes-Piñero – Controversies surrounding high-protein diet intake: satiating effect and kidney and bone health – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25979491/
[28] Gabriele Pizzino, Natasha Irrera, Mariapaola Cucinotta, Giovanni Pallio, Federica Mannino, Vincenzo Arcoraci, Francesco Squadrito, Domenica Altavilla, Alessandra Bitto – Oxidative Stress: Harms and Benefits for Human Health – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5551541/
[29] Jayne A Barbour, Peter R C Howe, Jonathan D Buckley, Janet Bryan, Alison M Coates – Cerebrovascular and cognitive benefits of high-oleic peanut consumption in healthy overweight middle-aged adults – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27386745/
[30] Jay A. Lieberman, Ruchi S Gupta, Rebecca C. Knibb, Tmirah Haselkorn, Stephen Tilles, Douglas P. Mack – The global burden of illness of peanut allergy: A comprehensive literature review – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8247890/
[31] Elissa M. Abrams, Scott H. Sicherer – Maternal peanut consumption and risk of peanut allergy in childhood – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6041250/
[32] Seyed Fazel Nabavi, Huige Li, Maria Daglia, Seyed Mohammad Nabavi – Resveratrol and stroke: from chemistry to medicine – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25219659/
[33] Frank Qian, Andres Ardisson Korat, Vasanti Malik, Frank B. Hu – Metabolic Effects of Monounsaturated Fatty Acid–Enriched Diets Compared With Carbohydrate or Polyunsaturated Fatty Acid–Enriched Diets in Patients With Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4955926/
DODAJ NOWY KOMENTARZ