Co to jest kalkulator BMI i czy w ogóle można mu ufać?

Czy masz wysokie BMI mimo, że regularnie trenujesz i zdrowo się odżywiasz? Gdzie popełniasz błąd? W tym artykule wyjaśnimy, kiedy wysokie BMI nie oznacza otyłości i dlaczego kulturyści nie powinni na nim polegać.

BMI oznacza wskaźnik masy ciała (Body Mass Index). Jest to metoda określania poziomu ryzyka zdrowotnego związanego z otyłością na podstawie masy ciała i wzrostu danej osoby. BMI jest wskazywany w formie liczby, która umieści Cię w klasyfikacji BMI w zależności od Twojej masy ciała. [1]

Wskaźnik BMI w sposób pośredni opisuje zawartość tkanki tłuszczowej. Jednak eksperci uznali go za stosunkowo wiarygodny wskaźnik oceny masy ciała u większości osób. Rzeczywiście, badania nad obliczeniami wskaźnika BMI dały porównywalną zgodność z bardziej skomplikowanymi pomiarami tłuszczu w organizmie, takimi jak pomiar masy ciała pod wodą. [2]

Jak obliczyć BMI?

BMI można obliczyć bardzo łatwo i szybko. Jedyne czego potrzebujesz to pomiarów swojego ciała i kalkulatora. Następnie wystarczy skorzystać z poniższego wzoru. [2]

BMI = Twoja masa ciała w kg / (wzrost w m)2

Na przykład, jeśli ważysz 68 kg i masz 165 cm wzrostu (a więc 1,65 m), możesz obliczyć BMI w następujący sposób:

• BMI = 68 kg / (1,65 m)2
• BMI = 24,98

Co oznacza wynikająca z tego wartość BMI?

Licznik BMI podaje wynik, która określa Twój status wagowy i ewentualne zagrożenie dla zdrowia. Poniższa tabela przedstawia standardową klasyfikację według BMI dla osób dorosłych. Porównaj swój wynik BMI z wartościami przedstawionymi w tej tabeli, aby zobaczyć, jaki jest skład Twojego ciała. [3]

BMI	Stan odżywiania	Ryzyko dla zdrowia
poniżej 18,5	niedowaga	średnie
18,5 – 24,9	wartość prawidłowa	niskie
25,0 – 29,9	nadwaga	średnie
30,0 i więcej	otyłość	wysokie

Ale co to oznacza? Poszczególne kategorie BMI można zinterpretować w następujący sposób. [9]

• BMI poniżej 18.5 sygnalizuje, że masz niedowagę. Oznacza to, że powinieneś skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania porady dotyczącej zdrowego przybierania na wadze.
• BMI od 18,5 do 24,9 oznacza, że masz prawidłową wagę dla swojego wzrostu. Biorąc pod uwagę ten pozytywny wynik, masz mniejszą predyspozycję do rozwoju poważnych problemów zdrowotnych.
• BMI od 25,0 do 29,9 może być zinterpretowane jako nieznaczna nadwaga. Należy zatem rozważyć utratę wagi poprzez nabycie zdrowych nawyków, takich jak zbilansowane odżywianie i aktywność fizyczna. Możesz czerpać inspirację z naszych przepisów fitness i planów treningowych.
• BMI powyżej 30 wskazuje na otyłość, która może zagrażać Twojemu zdrowiu. W związku z tym należy skonsultować się z lekarzem w sprawie możliwości zmniejszenia masy ciała i tkanki tłuszczowej.

Poniższa tabela Światowej Organizacji Zdrowia zawiera jeszcze bardziej rozszerzoną klasyfikację BMI. [9]

Klasyfikacja	BMI
Niedowaga	<18,50
Poważne niedożywienie
Średnie niedożywienie	16,00 – 16,99
Łagodne niedożywienie	17,00 – 18,49
Wartość prawidłowa	18,50 – 24,99
Nadwaga	≥25.00
Łagodna otyłość	25,00 – 29,99
Otyłość	≥30.00
Otyłość I stopnia	30,00 – 34,99
Otyłość II stopnia	35,00 – 39,99
Otyłość III stopnia	≥40.00

Te produkty mogą Cię zainteresować:

Jakie są zagrożenia zdrowotne związane z wysokim i niskim BMI?

Podczas gdy prawidłowa waga może skutecznie zapobiec rozwojowi chorób i problemów sercowo-naczyniowych, otyłość niesie ze sobą znaczne ryzyko dla zdrowia. Osoby z BMI powyżej 30 są bardziej narażone na takie trudności jak [2]:

• hipertensja
• cukrzyca typu 2
• choroba wieńcowa
• udar mózgu
• artretyzm
• niektóre rodzaje nowotworów
• problemy z układem oddechowym

Nawet niski wskaźnik BMI nie gwarantuje dobrego stanu zdrowia. Osoby z BMI poniżej 18.5 są narażone na niedożywienie, osteoporozę, anemię i różne problemy, które mogą wynikać z niedoboru składników odżywczych. Niski BMI może być również objawem problemów hormonalnych, trawiennych lub innych. [2]

 

 

Kalkulator BMI – dla kogo?

Oczywiście, BMI nie jest w 100% dokładnym wskaźnikiem. Jednak dla dużej części populacji BMI służy jako praktyczne narzędzie do identyfikacji nadwagi i otyłości. Dane te mogą również pomóc lekarzowi określić zwiększone ryzyko wystąpienia chorób serca. Oprócz BMI decydującymi czynnikami są poziom cholesterolu i cukru we krwi oraz ciśnienie krwi. [6]

Dla nastolatków i dzieci BMI jest obliczany w ten sam sposób, ale wyniki są już inaczej interpretowane, w zależności od wieku i płci. Na przykład, młode nastoletnie dziewczęta naturalnie mają wyższy poziom tkanki tłuszczowej od nastoletnich chłopców. [6]

Różnica między BMI a RFM

Wadą BMI jest to, że skupia się on na wartościach liczbowych, takich jak całkowita masa ciała w stosunku do wzrostu i nie uwzględnia ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Jest to procentowa zawartość tłuszczu, która mówi o zdrowiu człowieka więcej niż jego waga. Waga ciała w kilogramach nie rozróżnia ilości tłuszczu w porównaniu do masy mięśni, kości, organów i płynów w organizmie. [6]

 

Jest to podstawowa różnica pomiędzy BMI i RFM. RFM to kolejna możliwość obliczania w sposób pośredni zawartości tłuszczu w organizmie. Jest to sposób ustalony przez medyczny ośrodek Cedars-Sinai. Jego naukowcy przetworzyli ponad 300 możliwych wzorców tkanki tłuszczowej na grupie 3500 pacjentów i porównali je z wynikami skanu DXA, który jest obecnie standardową technologią analizy składu ciała. [7]

Zwycięska formuła odpowiada względnej masie tłuszczu (RFM). Podobnie jak BMI, można ją obliczyć w zaciszu własnego domu. Potrzebujesz tylko metra. Jak to zrobić? [7] Najpierw zmierz swój wzrost w centymetrach. Następnie zmierz obwód w talii. Wprowadź wartości do poniższego wzoru w zależności od płci. [7]

• Mężczyźni: 64 – (20 x wzrost/obwód w talii) = RFM
• Kobiety: 76 – (20 x wzrost/obwód w talii) = RFM

Na przykład, jeśli jesteś mężczyzną o 180 cm wzrostu i obwodzie w talii 80 cm, Twoja formuła będzie wyglądać tak:

• 64 – (20 x 180/80) = RFM
• 19 % = RFM

Na podstawie RFM możesz oszacować Twoją procentową zawartość tłuszczu. Jeśli jednak spojrzymy na powyższe dane, okaże się, że kulturysta o niższej zawartości tłuszczu w organizmie może mieć 180 cm wzrostu i 80 kg wagi. Jak to jest możliwe? [7]

Ograniczenia w zakresie BMI i RFM

Zarówno BMI jak i RFM mają pewne ograniczenia. Chociaż mogą one prawie dokładnie określić ryzyko zdrowotne i poziom tłuszczu dla większości osób, istnieją pewne ograniczenia, których obliczenia BMI i RFM w ogóle nie uwzględniają. Są to różnice wynikające z płci, wieku i aktywności sportowej poszczególnych osób. Należą do nich m.in [2] [4] [5]:

• Ilość masy mięśniowej – większość sportowców ma niską zawartość tłuszczu, ale większą masę tkanki mięśniowej. Znajduje to automatyczne odzwierciedlenie w masie ciała i tym samym wyższym BMI.
• Poziom aktywności – BMI może być mylące również wtedy, gdy dana osoba posiada mało mięśni, a jednocześnie ma wyższy wskaźnik masy tkanki tłuszczowej. Ma to miejsce w przypadku osób starszych, które nie są aktywne, a zatem nie mają wystarczającej masy mięśniowej.
• Kształt ciała – Twój kształt ciała może powiedzieć Ci, gdzie przechowywana jest Twoja tkanka tłuszczowa. Poszczególne typy kobiecej sylwetki obejmują prostokątną figurę lub w kształcie gruszki, jabłka, odwróconego trójkąta i klepsydry. Jeśli masz figurę podobną do kształtu jabłka, oznacza to, że tłuszcz jest przechowywany głównie w brzuchu i przez to jesteś bardziej narażony na problemy zdrowotne. Obwód w talii powyżej 100 cm dla mężczyzn i 89 cm dla kobiet może wskazywać, że masz zbyt dużo tłuszczu wewnątrzbrzusznego (trzewnego). Ten rodzaj tłuszczu otacza narządy wewnętrzne, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak zaburzenia układu krążenia czy cukrzyca. [6]
• Wiek i płeć – skład ciała zmienia się wraz z wiekiem. Różnice zaczynają się pojawiać od okresu dojrzewania, gdy hormony męskie i żeńskie zmieniają kształt ciała. U kobiet po przejściu menopauzy równowaga hormonalna zostaje przywrócona, a sposób przechowywania tłuszczu zmienia się.

Sugeruje to, że BMI jest użytecznym narzędziem do szybkiej oceny kondycji fizycznej dla każdego, a nie dla kulturystów i entuzjastów fitness. Dlatego też sportowcy nie mogą uważać BMI za wiarygodną i decydującą informację. [5]

 

Metody pomiaru tłuszczu dla sportowców

Więc jak możesz dowiedzieć się, jaki jest procent tłuszczu w Twoim organizmie, jeśli jesteś sportowcem lub kulturystą? Możesz skorzystać z metod, które pozwalają na uzyskanie wyników analizy składu całego ciała. Najczęściej stosowane techniki obliczania zawartości tłuszczu to pomiar grubości skóry, hydrodensytometria czy impedancja bioelektryczna.

• Hydrodensytometria to kompleksowe ważenie osoby poniżej poziomu wody. Jest to bardzo skomplikowany proces, który musi być przeprowadzony w odpowiednim środowisku i wymaga użycia specjalnych narzędzi, dlatego większość ekspertów stosuje proste pomiary grubości skóry za pomocą suwmiarki.
• Suwmiarka – jest najbardziej znaną metodą pomiaru tkanki tłuszczowej w organizmie. Działa ona poprzez pomiar grubości skóry w różnych częściach ciała, a następnie wprowadzanie wartości do wzoru. Rezultatem jest ustalenie, ile tłuszczu masz w swoim organizmie.
• Impedancja bioelektryczna – jest powszechną metodą oznaczania procentowej zawartości tłuszczu w organizmie. Jest to miara składu ciała oparta na prędkości, z jaką prąd elektryczny przechodzi przez ciało. Tkanka tłuszczowa powoduje większy opór (impedancję) niż masa mięśniowa i spowalnia prędkość, z jaką porusza się prąd. Metoda ta określa całkowitą masę ciała, procent i ilość tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej, wody, a nawet tkanki kostnej. Jej wartości mogą się nieznacznie zmienić w zależności od poziomu nawodnienia i innych czynników, ale mimo to daje ona stosunkowo dokładne wyniki. Wagi z pomiarem tkanki tłuszczowej można znaleźć w specjalistycznych sklepach i są dostępne również do użytku domowego. [2] [8]

 

Jednak nawet te metody nie gwarantują, że wyniki będą całkowicie dokładne. Jeśli jednak zdecydujesz się na pomiar tłuszczu przez specjalistę, upewnij się, że zawsze będziesz mierzony przez tę samą osobę (jeśli do pomiaru używana jest suwmiarka) przy użyciu tych samych urządzeń.

Należy również pamiętać, że duże wahania w zawartości tłuszczu w organizmie nie są korzystne dla zdrowia. Dlatego też należy zachować ostrożność w momencie utraty tłuszczu przed zawodami w porównaniu do procentowej zawartości tłuszczu poza sezonem. [6]

Jaką metodą starasz się mierzyć tłuszcz w organizmie? y opierasz się na wyniku BMI, czy wolisz inne formy obliczeń? Napisz nam swoją opinię w komentarzach i pokaż swoje zdjęcia przed konkursem. A jeśli ten artykuł dostarczył Ci nowe informacje, wesprzyj go, udostępniając swoim znajomym.

Źródła:

[1] Katherine Marengo - BMI calculators and charts – https://www.medicalnewstoday.com/articles/323586.php

[2] Elizabeth Quinn - WHat the body mass index BMI measures? – https://www.verywellfit.com/bmi-what-is-bmi-or-body-mass-index-3120088

[3] A large selection of easy to use fitness calculators! – https://www.bodybuilding.com/content/a-large-selection-of-easy-to-use-fitness-calculators.html

[4] Wendy Bumgardner - Ideal weight by height calculator chart – https://www.verywellfit.com/ideal-weight-calculator-chart-3878254

[5] How much is BMI accurate for bodybuilders? – https://www.myfitfuel.in/mffblog/much-bmi-accurate-bodybuilders/

[6] Andrea Cespedes - How to calculate BMI for a bodybuilder – https://www.livestrong.com/article/421339-bmi-calculator-for-bodybuilders/

[7] TC Luoma - Tip: A better way to calculate body fat percentage – https://www.t-nation.com/training/tip-a-better-way-to-calculate-body-fat-percentage

[8] Malia Frey - Bioelectrical Impedance Analysis (BIA) - Use a BIA scale to meet fitness and weight loss goals – https://www.verywellfit.com/bioelectrical-impedance-analysis-bia-3495551

[9] World Health Organization - BMI classification – http://www.assessmentpsychology.com/icbmi.htm

[10] Yvette Brazier - Measuring BMI for adults, children, and teens – https://www.medicalnewstoday.com/articles/323622.php